付加価値創造合同会社グループ

Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô vào sản xuất cây giống tại Viện Nông nghiệp Thanh Hóa

1. Công nghệ nuôi cấy mô – nền tảng của sản xuất giống cây trồng hiện đại

Công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật được xem là một trong những thành tựu khoa học quan trọng của nông nghiệp hiện đại, cho phép tạo ra số lượng lớn cây giống chất lượng cao trong thời gian ngắn, đồng thời kiểm soát chặt chẽ các yếu tố dịch bệnh và thoái hóa giống. Trong bối cảnh sản xuất nông nghiệp đang chuyển mạnh theo hướng quy mô lớn, bền vững và giá trị gia tăng cao, việc ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô vào sản xuất cây giống không còn là xu hướng mà đã trở thành yêu cầu tất yếu.

Tại Thanh Hóa, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa là một trong những đơn vị tiên phong trong nghiên cứu, làm chủ và ứng dụng hiệu quả công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật. Thông qua việc triển khai đồng bộ từ nghiên cứu, bảo tồn nguồn gen đến sản xuất và thương mại hóa cây giống, Viện đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giống cây trồng, phục vụ tái cơ cấu ngành nông, lâm nghiệp của tỉnh theo hướng hiện đại và bền vững.

1. Bản chất và ưu thế của nuôi cấy mô tế bào thực vật

Nuôi cấy mô tế bào thực vật là quá trình tách một phần mô hoặc tế bào từ cây mẹ, đưa vào môi trường dinh dưỡng nhân tạo phù hợp và nuôi trong điều kiện vô trùng tuyệt đối. Dưới tác động của môi trường và các chất điều hòa sinh trưởng, mô tế bào ban đầu sẽ phân chia liên tục thông qua nguyên phân, tái sinh thành cây hoàn chỉnh mang đầy đủ đặc tính di truyền của cây mẹ.

Phương pháp này mang lại nhiều ưu thế nổi bật so với các hình thức nhân giống truyền thống. Cây giống được sản xuất có độ đồng đều cao, sinh trưởng mạnh, sạch bệnh và giữ ổn định các tính trạng ưu việt. Đặc biệt, nuôi cấy mô cho phép xử lý và loại bỏ các tác nhân gây bệnh nguy hiểm như virus, vi khuẩn, nấm, từ đó tạo ra nguồn giống an toàn, đáp ứng yêu cầu sản xuất quy mô lớn và lâu dài.

Không chỉ phục vụ mục tiêu nhân giống, công nghệ nuôi cấy mô còn đóng vai trò quan trọng trong lưu giữ, bảo tồn và phục tráng nguồn gen cây trồng có giá trị, nhất là các giống đặc hữu, giống quý hiếm hoặc có nguy cơ thoái hóa. Đây cũng là nền tảng cho việc chọn tạo giống mới, phục vụ định hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao hiện nay, có thể tham khảo thêm các xu hướng ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất giống tại https://vigen.vn/.

1. Triển khai nuôi cấy mô tại Viện Nông nghiệp Thanh Hóa

Thực hiện các chủ trương lớn của tỉnh về phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2022 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, cùng với các quyết định phê duyệt đề án phát triển Viện Nông nghiệp Thanh Hóa giai đoạn 2021 – 2025, Phòng Phân tích và Thí nghiệm của Viện đã được giao nhiệm vụ trọng tâm là lưu giữ, bảo tồn nguồn gen và sản xuất giống cây trồng chất lượng cao bằng công nghệ nuôi cấy mô.

Trong quá trình triển khai, Viện đã tập trung nghiên cứu và bảo tồn nhiều nhóm giống cây trồng chủ lực và đặc hữu của địa phương. Các đối tượng nuôi cấy mô bao gồm nhóm cây công nghiệp như mía tím, mía đường với nhiều giống khác nhau; nhóm cây ăn quả tiêu biểu như bưởi Luận Văn; nhóm hoa và cây cảnh gồm hoa đồng tiền, hoa cúc, hoa chuông, phong lan; nhóm cây lâm nghiệp như keo lai; cây dược liệu quý như lan kim tuyến; cùng với các đối tượng nấm ăn, nấm dược liệu như nấm đông trùng hạ thảo, nấm linh chi.

Đối với mỗi giống, Viện thực hiện quy trình lưu giữ nghiêm ngặt, đảm bảo số lượng bình cấy ổn định hàng tháng. Tổng số lượt cấy chuyển lên tới hàng nghìn bình, từ đó cung ứng ra thị trường hàng vạn cây giống sạch bệnh, đồng đều, đáp ứng nhu cầu của người dân và các đơn vị sản xuất, kinh doanh giống cây trồng trong và ngoài tỉnh.

Hình ảnh dưới đây minh họa việc ứng dụng khoa học – công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả canh tác và giá trị sản phẩm:

https://vigen.vn/wp-content/uploads/2025/10/cay-chuoi-cay-mo-tai-vigen_11zon.webp

1. Hiệu quả thực tiễn và thương mại hóa sản phẩm cây giống

Việc làm chủ quy trình nuôi cấy mô đã giúp Viện Nông nghiệp Thanh Hóa chủ động hoàn toàn về nguồn giống nội địa, rút ngắn thời gian sản xuất và giảm phụ thuộc vào nguồn giống bên ngoài. Nhờ đó, giá thành cây giống từng bước được hạ thấp, tạo điều kiện để người dân dễ dàng tiếp cận giống chất lượng cao, phục vụ mở rộng quy mô sản xuất.

Một trong những sản phẩm tiêu biểu cho hiệu quả của công nghệ nuôi cấy mô tại Viện là giống keo lai cấy mô. Đây được xác định là sản phẩm mũi nhọn, gắn với định hướng phát triển lâm nghiệp bền vững của tỉnh. Các lô cây keo lai cấy mô khi đưa ra vườn ươm đều được quản lý chặt chẽ về nguồn gốc, có sổ nhật ký theo dõi, biển tên rõ ràng, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác kiểm tra, giám sát và chứng nhận nguồn gốc giống theo tiêu chuẩn quốc tế.

Khi trồng rừng, keo lai cấy mô thể hiện nhiều ưu điểm vượt trội so với keo lai giâm hom truyền thống. Cây sinh trưởng nhanh, tỷ lệ sống gần như tuyệt đối, thân thẳng, ít phân cành, khả năng chống chịu gió bão tốt, ít sâu bệnh và cho sinh khối gỗ cao. Qua khảo sát thực tế, năng suất rừng keo lai cấy mô đạt từ 200 đến 250 mét khối gỗ mỗi hecta, cao hơn rõ rệt so với keo lai giâm hom. Hiệu quả kinh tế mang lại cũng cao hơn, giúp người trồng rừng gia tăng thu nhập và giảm rủi ro trong sản xuất.

1. Định hướng phát triển và mở rộng ứng dụng trong giai đoạn tới

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của sản xuất và định hướng chiến lược phát triển nông, lâm nghiệp của tỉnh, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, mở rộng hợp tác và chuyển giao công nghệ nuôi cấy mô. Viện chủ động tìm kiếm đơn hàng, phát triển thị trường, liên kết với các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp nhằm thương mại hóa hiệu quả các sản phẩm công nghệ sinh học.

Trong giai đoạn sau năm 2025, Viện định hướng lựa chọn một số sản phẩm cây nuôi cấy mô làm mũi nhọn để sản xuất thương phẩm, đồng thời tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị hiện đại và đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên môn sâu. Việc nâng cao năng lực nghiên cứu, tiếp cận tư duy công nghệ mới sẽ giúp Viện bắt kịp xu thế phát triển của nông nghiệp công nghệ cao, không chỉ trong lĩnh vực cây trồng nông, lâm nghiệp mà còn mở rộng sang cây cảnh, cây nội thất xanh và các sản phẩm giá trị gia tăng khác, có thể tham khảo thêm tại https://vigen.vn/kieng-la-trong-thiet-ke-noi-that-xanh/.

1. Vai trò của nuôi cấy mô trong phát triển nông nghiệp bền vững

Thực tiễn triển khai tại Viện Nông nghiệp Thanh Hóa cho thấy, ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật đã và đang mở ra hướng đi mới cho sản xuất cây giống chất lượng cao. Công nghệ này không chỉ giúp bảo tồn nguồn gen, nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế mà còn góp phần quan trọng vào việc hiện đại hóa ngành nông nghiệp, hướng tới sản xuất quy mô lớn, an toàn và bền vững.

Với những kết quả đạt được, nuôi cấy mô đã khẳng định vai trò là giải pháp đột phá, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình cơ cấu lại ngành nông, lâm nghiệp tỉnh Thanh Hóa, đồng thời mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp trong chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp hiện đại.

## Kỹ Thuật Nhân Giống Mai Vàng Bằng Phương Pháp Giâm Rễ: Bí Quyết Tạo Cây Con Khỏe Mạnh Và Bền Vững

Cây Mai Vàng, loài hoa Tết truyền thống, có nhiều phương pháp nhân giống. Ngoài các kỹ thuật phổ biến như chiết cành hay giâm cành, việc sử dụng rễ để giâm cành là một phương pháp hiệu quả và có nhiều ưu điểm vượt trội, đặc biệt là về tuổi thọ và sức sống của cây con. Theo kinh nghiệm thực tế tại các vườn mai vàng bến tre, cây mai mới được giâm từ rễ thường có tuổi thọ cao hơn đáng kể so với cây giâm cành hoặc chiết cành. Bài viết này trình bày chi tiết kỹ thuật giâm rễ Mai Vàng chuẩn xác, dựa trên giáo trình chuyên ngành.

### I. Xác Định Thời Điểm Lý Tưởng Để Giâm Rễ

Việc chọn đúng thời điểm giâm rễ là yếu tố then chốt quyết định tỷ lệ nảy mầm và tốc độ sinh trưởng của cây mai con.

#### 1. Thời Kỳ Tối Ưu

Qua khảo sát và kinh nghiệm thực tiễn, thời điểm cây mọc chồi nhanh nhất khi giâm rễ là vào thời kỳ đầu mùa mưa.

*Khuynh hướng sinh trưởng:** Các rễ mai được bứng vào dịp trước hoặc sau Tết Nguyên đán (cuối mùa khô) khi đem đi giâm ngay thường không nảy mầm cho đến khi đầu mùa mưa đến. Điều này cho thấy sự tương quan chặt chẽ giữa độ ẩm, nhiệt độ của mùa mưa và khả năng nảy chồi của rễ.

*Pha tĩnh:** Rễ mai được chọn để giâm phải đang trong pha tĩnh (cuối pha tĩnh là tối ưu). Nếu thực hiện đúng quy trình trong thời kỳ này, tỷ lệ sống của rễ giâm có thể đạt gần $100\%$.

Tham khảo thêm về:vuon mai vang dep nhat viet nam

### II. Tiêu Chuẩn Lựa Chọn Rễ Mai Vàng Để Giâm

Việc lựa chọn rễ đạt chuẩn về kích thước và độ dài sẽ đảm bảo cây mai con sau này có sức sống mạnh mẽ và phát triển ổn định.

#### 1. Tiêu Chuẩn Đường Kính (Độ Lớn)

*Phạm vi khảo sát:** Rễ mai vàng có đường kính chỉ cỡ $1\text{ mm}$ vẫn có thể ra chồi. Tuy nhiên, rễ quá nhỏ sẽ khiến cây mọc cực kỳ yếu ớt, không đảm bảo chất lượng.

*Kích thước tối ưu:** Nên chọn rễ có đường kính lớn cỡ từ $3$ đến $5\text{ mm}$ (tương đương đầu đũa ăn cơm) để giâm là tối ưu. Các rễ lớn hơn vẫn có thể sống nhưng tỷ lệ thành công sẽ thấp hơn.

#### 2. Tiêu Chuẩn Chiều Dài

*Dinh dưỡng và sức mạnh:** Rễ hoạt động như một kho chứa chất dinh dưỡng để cung cấp năng lượng cho việc ra chồi. Do đó, không nên cắt rễ quá ngắn.

*Độ dài tối thiểu:** Độ ngắn ít nhất để chồi mọc mạnh thường khoảng $13$ lần đường kính rễ. Ví dụ, nếu rễ $3\text{ mm}$, độ dài tối thiểu nên là $3\text{ mm} \times 13 = 39\text{ mm}$ (khoảng $4\text{ cm}$).

*Độ dài lý tưởng:** Về độ dài tối đa thì không bị hạn chế (rễ càng dài càng tốt), vì rễ dài chứa nhiều dinh dưỡng hơn.

### III. Phương Pháp Cắt Gọt Và Xử Lý Rễ

Thao tác cắt gọt rễ cần được thực hiện cẩn thận, tương tự như giâm cành, và cần xử lý bằng chất kích thích để tối ưu hóa khả năng ra rễ con.

#### 1. Kỹ Thuật Cắt Gọt

*Cắt gọt bằng dao bén:** Sau khi sử dụng kéo cắt rễ khỏi cây mẹ, sử dụng dao bén gọt lại các mặt cắt cho phẳng và sắc nét, tương tự như gọt cành giâm.

*Bảo lưu rễ phân nhánh:** Các rễ phân nhánh dù nhỏ hay lớn trên đoạn rễ chính nên được lưu lại. Lý do là rễ nhỏ sẽ mau tạo ra các rễ nhỏ hơn, giúp cây mai sau khi ra chồi sẽ mọc mạnh hơn nhờ hệ thống rễ ban đầu được cải thiện.

#### 2. Xử Lý Kích Thích Rễ Con

*Sử dụng chế phẩm:** Sau khi tiến hành cắt gọt xong, nên nhúng rễ vào chế phẩm Viprom (hoặc các loại thuốc kích thích ra rễ chuyên dụng khác) để thúc đẩy rễ con ra nhanh.

### IV. Kỹ Thuật Giâm Rễ Và Chăm Sóc Hậu Kỳ

Phương pháp giâm rễ có một số điểm khác biệt so với giâm cành, chủ yếu liên quan đến độ sâu cắm rễ và chế độ tưới nước.

#### 1. Cách Giâm Rễ

*Độ sâu cắm rễ:** Do rễ thường nằm sâu trong đất, nó không thể thích ứng kịp với điều kiện trơ ra ngoài như cành. Nếu giâm rễ cạn quá, rễ sẽ bị khô và không ra chồi được.

*Tiêu chuẩn cắm sâu:** Phải cắm rễ vào chậu gần như hoàn toàn, chỉ chừa phần trên nhô lên khoảng vài mm là đủ.

*Chất trồng và chậu:** Về chất trồng, kích thước chậu và môi trường, áp dụng tương tự như giâm cành. Trừ khi rễ lớn và dài, chậu trồng tiên quyết phải có kích thước tương đương với độ dài và độ lớn của rễ.

#### 2. Chăm Sóc Sau Giâm

Chăm sóc rễ giâm thường đơn giản hơn so với giâm cành do rễ được cắm sâu trong chất trồng.

*Tưới nước:** Do rễ được cắm ngập sâu, việc tưới nước trở nên giản đơn. Chỉ cần tưới nước dưỡng ẩm chất trồng liên tục là đủ.

*Phòng ngừa bệnh:** Rễ cũng dễ bị một số dạng bệnh tấn công. Tuy nhiên, không cần thiết phải xịt ngừa liên tục như giâm cành. Chỉ cần xịt ngừa $1$ đến $2$ lần từ khi giâm cho đến lúc có chồi non (khoảng $1$ đến $2$ tháng rễ mới ra chồi).

*Bảo vệ chồi non:** Khi đã có chồi non, cần chuyển sang xịt ngừa thường kỳ như giâm cành để bảo vệ chồi non khỏi sâu bệnh.

*Các bước khác:** Những phần khác trong quy trình chăm sóc như bón phân, chuyển chậu, áp dụng kỹ thuật tương tự như phần giâm cành.

Phương pháp giâm rễ này là một kỹ thuật giá trị, không chỉ giúp tận dụng triệt để nguồn rễ khi bứng mai mà còn tạo ra những cây mai con có nền tảng sinh học khỏe mạnh, đảm bảo tuổi thọ và chất lượng cây cảnh trong tương lai. Các bạn có thể tham kháo thêmCó bao nhiêu loại mai vàng? Mai vàng ở đâu đẹp nhất  để hiểu rõ hơn về mai vàng.

Liên Hệ ngay cho chúng tôi theo thông tin dưới đây:

Điện thoại/Zalo: 0905 888 999 – 0799 888 999 – 0888777777

Email: Vuonmaihoanglong@gmail.com

Facebook: Vườn mai Hoàng Long

Địa chỉ: Tân Thiềng, Chợ Lách, Bến Tre.

I was honestly on the verge of a panic attack trying to balance my full-time job with two incredibly difficult online certification courses, and the sheer amount of test material felt impossible to absorb in time for the final assessments. After trying everything, I came across the option to have someone take my online exam for me, and deciding to delegate that massive, soul-crushing test was probably the smartest time-management choice I've made all year. It felt like I finally got to breathe again, allowing me to concentrate fully on my actual work and the other course that was directly related to my career goals, proving that sometimes outsourcing a major source of stress is the only way to move forward successfully.